İşitme Sistemi Anatomisi ve Fizyolojisi 1 : Periferik İşitme Sistemi

     İşitme ve denge reseptörleri insanda temporal kemik içinde bulunan kulak (auris) ve kulak yapılarında bulunur. Temporal kemik yenidoğanda 3 bölümden oluşur ve asıl halini yaklaşık 2 yaşında iken alır. Tüm yapılar İşitme Sistemi'ni oluşturur ve duyma işlemi gerçekleşir. İşitme sistemi, Periferik İşitme Sistemi ve Santral İşitme Sistemi adlı 2 başlık altında incelenir.

Resim 1 : Kulak görüntüsü.

Resim 2 : Temporal kemik ve kulak yapılarının üstten görünümü.

PERİFERİK İŞİTME SİSTEMİ

     Dış ortamda ki ses enerjisinin kulak kepçesinden başlayarak işitme sisteminin cochlear nukleus (koklea çekirdeği) 'a gelene kadar izlediği yolu kapsar.

Kulak başlıca 3 bölümden oluşur:

1-)Dış Kulak (Auris Externa) : Kulak Kepçesi (Pinna/Auricula), Dış Kulak Yolu (Kulak Kanalı/ Ear Canal/ Meatus Acusticus Externus)

2-)Orta Kulak (Auris Media) : Orta Kulak Boşluğu (Cavum Tympani), Kulak Zarı (Tympanic Membrana/ Ear Durum), Kulak Kemikçikleri (Ossicula Auditoria), Östaki Borusu/Tüpü (Eustachi Tube/ Eustachian/ Muscular Tuber Canal/ Tuba Auditiva), 4 ligament, 2 kas

3-)İç Kulak (Auris İnterna) : Kemik Labirent (Labyrinthus Osseus), Zar Labirent (Labyrinthus Membranaceus), İç Kulak Yolu (Meatus Acusticus İnternus)

      a)Kemik Labirent : Salyangoz (Cochlea), Vestibulum (Dalız), Yarım Daire Kanalları (Canales Semicircularis Ossei)

      b)Zar Labirent : Macula Utriculive, Macula Saculi, Crista Semicircularis, Korti Organı, Tulumcuk (Utriculus), Kesecik (Sakkül)

    1-)Dış Kulak (Auris Externa) : Sesi dış ortamdan orta kulağa iletir.

Resim 3 : Dış kulak yapıları.

a.)Kulak Kepçesi (Pinna/Auricula) : Dış ortamdan gelen ses enerjisinin karşılaştığı ilk yapı olan kulak kepçesi ; sesi filtreler, sesin lokalizasyonunu sağlar, sesi amplifike eder, sesin yönünü ayırt eder ve sesi toplayarak dış kulak yoluna iletir. Alt kısmında bulunan kulak memesi (lobulus auricula) kıkırdak içermese de kulak kepçesinin yüzeyinde, üst kısmında bulunan kulak kıkırdağı (cartilago auricularis) kabartılar ve çukurlar oluşur. Kulak kepçesi, 1 - 6 kHz frekans aralığında belirli rezonans frekansı filtreleyerek akustik basıncın rezonans etkisini arttırır. Ses şiddetini 6 dB'e kadar arttırabilir. 

Resim 4 : Kulak kıkırdağının oluşturduğu çukur ve çıkıntılar.

b.)Dış Kulak Yolu (Kulak Kanalı/ Ear Canal/ Meatus Acusticus Externus) : Çapı ortalama 7 mm, cavitas conchae'den ölçüldüğünde uzunluğu ortalama 2,5-2,7 cm olan, ''S'' şeklinde bir yapıdır. 1/3'lük kısmı (yaklaşık 8,8 mm) kartilaj doku, kalan 2/3'lük kısmı ise kemik dokudan oluşur. Dış kulak yolu 2 noktada daralmaya uğrar. İlki kemik dokunun  başladığı noktadır. İkincisi isthmus adı verilen timpanic membrana 0,5 cm uzaklıktaki noktadır. Dış kulak yolunda tragi denen kıllar ve adı gl. ceruminoase olan apokrin bezler bulunur. Bu bezlerden ve yağ bezelerinden salgılanan salgıların karışımına kulak kiri (cerumen/ ear wax/ buşon) denir. Kıllar ve kulak kiri kulağa yabancı cisim girişini engeller. Ses enerjisi bu yolda ilerken yükseltilerek kulak zarına iletilir. Yani dış kolak yolu rezonatör görevi görür. Kulak yolunun rezonans frekansı 3-4 kHz'dir. Bu frekanslarda amplifikasyon en yüksek düzeye ulaşır. (Özellikle 4 kHz'de 12dBe kadar yükselebilir.) Sese karakter verir.

Resim 5 : Dış kulak yolu.

     2-)Orta Kulak (Auris Media) : Timpanik zar ve salyangozun oval penceresi (fenestra vestibüli) arasında kalan alanla sınırlıdır. Kabaca dikdörtgenler prizması şeklinde ele alınır. Dış duvarında timpanik zar, iç duvarında iç kulak duvarı (oval ve yuvarlak pencere bu duvar üstünde bulunur), arka duvarında mastoid parçanın hava dolu boşlukları, ön duvarında ise östaki tüpü bulunur. Orta kulak boşluğu epitel ile örtülüdür.

Resim 6 : Orta kulak yapıları.

 

a.)Kulak Zarı (Tympanic Membrana/ Ear Durum) : Ortalama 0,1 mm kalınlığında, 10-11 mm uzunluğunda ve 8-9 mm genişliğinde bir zardır. Sulcus tympanicus adı verilen bir boşluğa oblik yerleşimli olarak oturur. Merkezi ortada olan radyal ve dairesel (esnek) liflerden oluşur. Dış ve orta kulağı birbirinden ayırmakla görevlidir. 3 tabakalı, yarı saydam yapıdadır. Basınç değişikliği etkisi ile titreşir ve kemikçikleri hareket ettirir. Kulak zarının 3/4 oranında, gergin olan ve sesi emen kısmına pars tensa, üstte bulunan ve alan bakımından daha küçük ve gevşek olan kısmına pars flaccida adı verilir. Işık konisi (light reflex/ cone of light) adı verilen bölge ise otoskop ile bakıldığında kulak zarının ışığı yansıtan kısmıdır. Işık konisi sadece sağlıklı bir kulak zarına bakıldığında görülebilir. Dış kulak yolu tarafı (lateral kısım) epitel ile, orta kulak tarafı (medial kısım) kübik epitel ile kaplıdır. Ara kısmı fibröz yapı oluşturur. Kulak zarı kulak kemikçiklerinden malleus ile bağlantılıdır. Bu bağlantı sayesinde titreştiğinde kulak kemikçiklerini titreştirebilir ve oval pencereye kadar ses enerjisini iletebilir. Bu özelliği ile oval pencereye iletkenlik kazanırken, yuvarlak pencereye yalıtkandır. Dış atmosfer basıncı ile kulak içindeki iç basıncın dengelenmesi ile içe çökmez.

Resim 7 : Kulak zarı bölümleri.

b.)Kulak Kemikçikleri (Ossicula Auditoria) : İnsan vücudundaki en küçük kemikleri oluştururlar. Orta kulak boşluğuna ligamentlerle, birbirlerine sinovial eklemlerle bağlıdırlar. Dış kulaktan gelen ses enerjisini iç kulağa iletmekle ve akustik enerjiyi korumakla görevlidirler. Köprü görevi gören bu 3 kemik yassı epitel ile kaplıdır.

   - Malleus (Çekiç) : 9 mm boyunda ve 25 g ağırlığında bir kemiktir. Malleusun uzun kısmı handle ya da manibrium mallei adını alır. Malleusun lateral parçası olan mallei, kulak zarı ile birleşir ve kulak zarında umbo adlı kısmı oluşturur. Ototoskop muayenesinde bu oluşum izlenebilir. Malleusun baş kısmı (caput/head) ve gövde ile başı ayıran ince bir boyun (collum/neck) kısmı vardır. Timpanik membran ile birleşen lateral parçası pars flaccida'yı oluşturur.

   - İncus (Örs) : 7 mm boyunda ve 30 g ağırlığında bir kemiktir. Orta kulaktaki kemik zincirinin 2. kemiğidir. Malleus ve stapesi birbirine bağlar. Proc. breve ve proc. longum olmak üzere iki çıkıntıya sahiptir. Gövde kısmı corpus incudis olarak adlandırılır. Stapesle eklem yapan yüzeyi ise proc. lenticularis olarak adlandırılır.

   - Stapes (Üzengi) : 4 mg ağırlığında bir kemiktir. Boyu bilinmeyen bu kemik 3,5 mm² alan kaplar. Anterior crus ve posterior crus olmak üzere iki crustan ve bunların tabanı olarak bilinen basis stapedius adlı bir tabandan oluşur. Bu taban iç kulak duvarında fenestra vestibuli (oval pencere) ile birleşir ve titreşimleri iç kulağa iletir. İncus ile eklem yaptığı yüzeyi baş (head/caput) olarak adlandırılır. 

Resim 8 : Kulak kemikçiklerinin bölümleri.

Resim 9 : Orta kulak kemikçiklerinin yaptıkları eklemler ve isimlendirmesi.

Not : Corpus incudis ve caput mallei arasında sellar tip eklem, proc. lenticularis ve incus arasında sferoid tip eklem bulunur. Malleus ve incus'un yaptığı eklem articulatio incudomallearis, incus ve stapesin yaptığı eklem articulatio incudostapedialis olarak adlandırılır.

c.)Orta Kulak Ligamentleri : 4 tanedir. Kemikçiklerin orta kulak boşluğunda tutunmasını sağlar.

    - Pos. ligament of incus

    - Sup. ligament of incus

    - Sup. ligament of malleus

    - Ant. ligament of malleus

Resim 10 : Orta kulak ligamentleri.

d.)Orta Kulak Kasları : Orta kulakta, iç kulak yapılarını koruyan ve işitme kalitesini arttıran 2 kas bulunur. Kulak 90 dB ve daha yüksek şiddetli seslere maruz kaldığında bu kaslar timpanik zarı ve kemik zincirini stabilize eder.

     - M. Tensor Tympani : Kulak zarını germe ve gevşetme özelliğine sahiptir ve bu özellik sayesinde kulak zarını sese daha duyarlı hale getirir. Yüksek şiddetli seslerde zarı gererek kulağı korur. Canalis musculotubarius'un duvarında origo almaktadır. (Canalis musculotubarius kulak ve yutağı birbirine bağlayan, kas ve kanaldan oluşan bir yapıdır.) İnsertio'su malleus boynudur ve burada sonlanır. 25 mm uzunluğunda ve 6 mm² çapında ki bu kas 5.CN olan n. trigeminus'un mandibuler dalı tarafından inerve edilir.

     - M. Stapedius : Kasılarak stapesi çeker ve iç kulağı korur. İnsan vücudundaki en kısa olan çizgili kastır. 6 mm uzunluğunda ve 5 mm² çapındadır. Origo'su cavum  tympani'nin ara duvarı olan eminentia pyramidalis'tir. İnsertio'su Stapes başı arka kısmıdır. 7.CN olan n. facialis'in stapedial dalı ile inerve edilir.

Resim 11 ve 12 : Orta kulak kasları.

e.)Östaki Borusu/Tüpü (Eustachi Tube/ Eustachian/ Muscular Tuber Canal/ Tuba Auditiva) : Cavum tympani ve nasopharynx'i birbirine bağlayan, 3,5 cm uzunluğunda bir yapıdır. Yapısal olarak 1/3 oranında kemik, 2/3 oranında kıkırdaktan oluşur. Cavum tympani'ye açılan lateral kısmı kemikten (pars ossea) oluşur ve buradaki açıklık ostium tympanicum tuba auditiva olarak adlandırılır. Nasopharynx'e açılan medial kısmı kıkırdaktantan (pars cartilaginea) oluşur ve buradaki açıklık ostium pharyngeum tuba auditiva olarak adlandırılır. Normalde kapalı olarak bulunur. Esneme, çiğneme, yutkunma hareketlerinde açılır. Grip olan hastalarda östaki borusu şişer. Östaki borusunun asıl görevi ise orta kulak hava basıncını dış atmosfer hava basıncına eşitlemek ve orta kulağı havalandırmaktır. Basınç eşitliği durumunda kulak zarı en gergin duruma gelir ve en iyi işitme bu durumda gerçekleşir. Ses enerjisi en yüksek amplitüte ulaşır ve kulak zarı en yüksek titreşime ulaşır.

Resim 13 : Östaki tüpü.

Resim 14 : Östaki borusu ve pharynx ile bağlantısı.

f.)Orta Kulak Boşluğu/Kavitesi (Cavum tympani) : Dışarıdan gelen yüksek şiddetli seslerden ve travmalardan iç kulağı korumakla görevlidir.  3 bölümden oluşur : Epitympanum, Mesotympanum, Hipoyimpan . Orta kulak boşluğu 6 duvar ile çevrelenir : Dış Duvar, İç Duvar, Alt Duvar, Üst Duvar, Ön Duvar, Arka Duvar.

Resim 15 : Orta kulak boşluğu.

Resim 16 : Orta kulak boşluğu bölümleri.

   - Dış Duvar (Paries Membranaceus) : Timpanik zar burada bulunur.

   - İç Duvar (Paries Labyrinthicus) : Orta kulağı ve iç kulağı birbirinden ayıran duvardır. Salyangozu ve orta kulak boşluğunu birbirine bağlar. Promontorium kabartısı, fenestra vestibuli ve fenestra cochlea burada bulunur. Fenestra vestibuli (oval pencere) boşluğu stapes tabanı, fenestra cochlea (yuvarlak pencere) boşluğu ise membrana tympani secunduria ile kapanır.

   - Alt Duvar (Paries Jugularis) : Fossa jugularis ve timpanik boşluğu birbirinden ayırır. Fossa jugularis ve içinde bulunan v. jugularis interna ile komşuluk yapar.

   - Üst Duvar (Paries Tempentalis) : Tegmen timpaniyi oluşturur. Beyin ile komşuluk yapar. İnce bir yapıdır.

   - Ön Duvar (Paries Carotius) : A. carotis interna ile komşuluk yapar. İçinde m. tensor tympani'yi bulunduran kanal ve östaki borusunun kemik kısmını oluşturan kanal bulunur.

   - Arka Duvar (Paries Mastoideus) : Burada bulunan kabartıdan m. stapedius geçer. Antrum mastoideum adı verilen büyük boşluk burada bulunur. Bu boşluk orta kulak ve cellulae mastoidea'yı birbirine bağlar.

Resim 17 : Orta kulak boşluğunu çevreleyen duvarların gösterimi.

g.)İmpedans Eşleşmesi : Her ortamın ses enerjisinin geçişine gösterdiği bir direnç ve bu dirence karşılık gelen spesifik akustik direnci vardır. Bu değer ortam yoğunluğu ve elastisitesi ile belirlenir. Orta kulak akustik direnci, hava akustik direncine yakın olsa da eşit değildir ve  iç kulak akustik direnci daha fazladır. Bu sebeple ses dalgaları orta kulaktan iç kulağa geçerken, hava ortamından sıvı ortama geçiş yaptığı için enerjisinin büyük bir kısmını kaybeder. Bu enerji yakalaşık 30 dB ses şiddetine karşılık gelir. Kaybedilen bu enerji ,  ses enerjisinin bu aşamaya gelene kadar uğradığı amplifikasyonlarla önlenir. Bu enerji kaybını önleyen ve var olan enerjiyi arttıran tüm mekanizmalar impedans eşleşmesi olarak adlandırılır. Bu mekanizmalar şunlardır :

   - Kaldıraç Teorimi : Malleus ve incus arasındaki eklem özelliğinden doğar. Gelen ses enerjisi malleus'tan incus'a 1.3 kez arttırılarak iletilir. Bu durum, ses enerjisinin yaklaşık 18 kat arttırılması anlamına gelir.

   - Alan Farkı : Timpan zarı ve stapes tabanı arasında oluşan alan farkı da akustik enerjiyi korumak adına önemli durumlardandır. Ortalama 1 cm² alana sahip kulak zarının yalnızca 55 mm² 'lik alanı titreşir. Stapes tabanı ise 3.2 mm² 'dir. Bu alan farkından doğan hidrolik etki sonucunda ses enerjisi kulak kemikçiklerinden iç kulağa iletilirken 17 kat arttırılmış olarak iletilir. Bu yaklaşık 24 dB'lik bir enerji kazanımına denk gelmektedir.

   - Membran Şekli : Konik şekli sayesinde enerjiyi arttırarak kemikçiklere iletir.

   - Östaki Borusu : Dış kulak yolunda kapalı ucun yüksek basınçlı, açık ucun düşük basınçlı olması kulak içinde bir basınç farkı oluşturmaktadır. Bu basınç farkının giderilmesi için burna açılan östaki borusu görev alır ve dış atmosfer basıncını orta kulak iç basıncına eşitler. Bu eşitlik kulak zarının gerginleşmesini sağlar ve basınç eşitliği sağlandığında kulak zarı en iyi genlikte titreşir. En iyi duyma olayı bu zamanda olur.

     3-) İç Kulak (Auris İnterna) : Kemik ve zar bölüm olarak ayrılan labirent kısımdan ve iç kulak yolundan oluşur. Karmaşık yapılardan oluşur ve asıl duyma olayının gerçekleştiği yerdir. Kemik labirent arkadan öne doğru yarım daire kanalları (canalis semicircularis), dalız (vestibulum) ve salyangoz (cochlea)'dan oluşur. Zar tüplerden oluşan zar labirent, kemik labirentin 1/3 oranında içine yerleşir. Canalicus semicircularis'in içine yerleşen ductus semicircularis, vestibulum içine yerleşen utriculus ve sakkulus, cochlea içine yerleşen ductus cochlearis (scala media)'dan oluşur. 

Resim 18 : İç kulak yapıları.

a.)İç Kulak Sıvıları : İç kulakta, iç kulak yapılarının içini dolduran 2 lenfatik sıvı bulunur. Bu sıvıların başlıca görevi enerji aktarımı sırasında uygun ortam hazırlamaktır. Stapes tabanı ile enerji transforme eden iç kulak yapıları arasında köprü görevi kurarak titreşimleri iletir. Eğer bir basınç varsa bunu sistem içine dağıtır. Perilenf sıvısı kemik ve zar labirenti oluşturan yapıların arasında, endolenf sıvısı zar labirenti oluşturan yapıların içinde bulunur. Bu iki sıvı birbirine karışmaz. Karışması durumunda kişi işiteme kaybı yaşar.

     - Perilenf : Sodyum konsantrasyonu yüksek, potasyum konsantrasyonu düşüktür. İyonik bileşemi sodyumca zengin katyonlu ekstrasellüler sıvılara benzer.

    - Endolenf : İşitme denge reseptörü bulunduran bölgeler endolenf sıvısı ile doludur. Bu sıvı, stria vaskülaris adı verilen damar ağının aktivitesi sonucu sentezlenir ve salgılanır. Potasyum konsantrasyonu yüksek, sodyum konsantrasyonu düşüktür. Yüksek potasyum konsantrasyonu tüylü hücreleri ve işitme sinirinin miyelinsiz liflerinin fonksiyonu için uygun ortamı hazırlar. İntrasellüler sıvı özelliği gösterir. 

Resim 19 : İç kulak sıvıları.

b.)Oval ve Yuvarlak Pencerelerde Faz Farkı / İç Kulak Sıvılarının Hareketi : Kulak zarının titreşmesi sonucu titreşimler pencerelere iki şekilde ulaşır. Kemik zinciri üzerinden oval pencereye gelen titreşimler birinci yolu, hava iletimi sayesinde yuvarlak pencereye gelen titreşimler ikinci yolu oluşturur. Bu durum ses iletim hızı farklılıkları meydana getirir ve bu farklılık faz farkını oluşturur. Faz farkının olmadığı durumlarda (sıvılar aynı yöne hareket ettiği için) koklear potansiyelin minimum, faz farkının en fazla olduğu anlarda ise (sıvılar farklı yöne hareket ettiği için) koklear potansiyelin maximum olduğu belirlenmiştir. Stapes tabanı ile oval pencereye (fenestra vestibüli) gelen ses enerjisinin perilenf sıvısını harkeket ettirmesi ve perilenfin bu hareket ile corti organının uyarılmasını sağlaması gerekir. Perilenf sıvısının hareketi için stapes kemiği titreşimleri oval pencereye ilettiğinde yuvarlak pencere (fenestra cochlea) membranı zıt fazdan dolayı orta kulağa doğru bombeleşir. Bu durumda perilenf sıvısı scala vestibüli içinde ilerleyerek helicotrema açıklığında titreşimleri scala tympani'ye getirir ve scala tympani ile yuvarlak pencereye gelen titreşimler aynı yönde geriye doğru ilerleyerek titreşimleri reissner membran aracılığı ile endolenfe iletir. Endolenfin hareketi sonucu baziller membran titreşir ve corti organı aktive edilir. Tektoryal membran temas ettiği tüy hücrelerini harekete geçirir ve depolarize eder. Scala tympani referans alınarak yapılan deneylerde; scala media +80 mV, dış tüy hücreleri -70 mV, iç tüy hücreleri -45 mV, skala vestibüli +5 mV potansiyeline sahiptir. Depolarizasyon sonrası nörotransmitter maddeler akustik sinir uçlarını uyarır ve mekanik enerji sinir lifi uyaranına dönüştürülmüş olur.

c.)Salyangoz (Cochlea) : Kemik labirente ait bir oluşumdur. Temporal kemiğin petröz parçasında bulunan duyma organıdır. 35 mm uzunluğunda ve 5 mm yüksekliğindedir. Çapı bazalda 9 mm'dir. Üzeri laminar kemik tabaka ile kaplanmış bir organ olup, modiolus cochlea denen konik biçimli bir kemik etrafında 2,75 tur dönen spiral bir kanaldan oluşur. Bu spiral kanala canalis spiralis cochlea denir. Modiolustan spiral kanal içine uzanan levhaya lamina spiralis cochlea denir. Spiral lamina modiolus'a yapışık başlar, baziller membranın iç tarafına kadar uzanır. İçi kanallarla doludur ve bu kanallarda sinir lifleri bulunur. Dış kenarında iç tüy hücreleri bulunur. Koklea longitudinal olarak 3 bölüme ayrılır. Bu ayrılma spiral laminanın kokleayı scala vestibüli ve scala tympani olarak 2'ye ayırması ile oluşur. Arada kalan yapı scala media (ductus cochlearis) olarak adlandırılır ve 3. parçayı oluşturur.

Resim 20 : Kokleanın yapısı.

Resim 21 : Modiolus ve spiral kemik lamina'nın koklea üzerinde ki yerleşimi.

    - Scala Vestibüli : En üstte kalan parçadır. Kemik labirente ait bir yapıdır. İçi perilenf ile doludur.

    - Scala Tympani : En altta kalan parçadır. Kemik labirente ait bir yapıdır. İçi perilenf ile doludur.

NOT : Scala tympani ve scala vestibüli tek ucu kapalı, tek ucu açık yapılardır. Açık uçları helicotrema denen bir açıklıkta birleşir.

    - Scala Media (Ductus cochlearis) : Scala vestibüli ve scala tympani arasında kalan kısımdır. Zar labirente ait bir yapıdır. İçi endolenf ile doludur. Endolenf kanalı ductus reuniens ile vestibular endolenfe bağlıdır. Scala media, duyma reseptörleri taşıyan corti organını (organum spirale) burada bulunur. 

Resim 22 : Kokleanın kesidinden bir parça.

Resim 23 : Kokleanın bir kesidi.

NOT : Scala vestibüli ve scala media birbirinden Reissner Membran ile, scala media ve scala tympani birbirinden Baziller Membran ile ayrılır. Baziller membran oldukça karışık bir yapı olup corti organını üzerinde taşır.

Resim 24 : Reissner membran ve baziller membran.

d.)Baziller Membran : Spiral lamina kokleanın iç yan duvarında karşı duvara ulaşmadan serbest kenar olarak sonlanır. Bu serbest kenar ve kokleanın dış yan duvarının arasına baziller membran yerleşir. Yaklaşık 34 mm uzunluğunda kompleks bir yapıdır. Bağ dokudan oluşan zarın genişliği bazaldan apikale doğru artar.

Resim 25 : Kokleanın açılmış hali ve baziller membran.

e.)Corti Organı (Organum Spirale) : Baziller membran üzerine yerleşir ve işitme hücrelerini içerir. Corti organı üstünde tüylü hücreleri örten membrana tectoria (tektoryal membran) adı verilen bi zar bulunur ve aksiyon potansiyeli oluşturmada rol oynar. Membrana tectoria fibröz yapıdan oluşur. 

Resim 26 : Korti organı.

f.)İç ve Dış Tüy Hücreleri/Saç Hücreleri (Hair Cell) : Corti organı üzerindeki işitme hücreleri tüylü titrek hücreler olarak adlandırılır. İç ve dış tüy hücresi olmak üzere 2 çeşittir. Bu hücreler nöroepitelyal hücrelerdir. İnsan kulağında toplam 16.000 civarı tüylü hücre bulunur. Bu hücrelerin yaklaşık 12.500 tanesi dış tüy hücresi, yaklaşık 3.500 tanesi ise iç tüy hücresi olarak bilinir. Dış tüy hücreleri 3 sıra halinde pararel olarak, iç tüy hücreleri tek sıra halinde dizilirler. Bu hücreler gelen  mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürerek duymayı sağlar. İç tüy hücrelerinin çekirdekleri yuvarlaktır ve hücre içinde yer alır. Destek hücreleri ile çevrelenir.İç ve dış tüylü hücrelerin apikal kısımlarında sterosilya'lar bulunur. Uzunlukları bazaldan apekse doğru ve içten dışa doğru artar. İç tüy hücrelerinin sterosilyaları dış tüy hücrelerinin strosilyalarına oranla 2 kat daha kalındır. Sterosilyalar tüylü hücrelerin mikrovulluslarıdır. Sterosilyalar birbirlerine 2 çeşit bağ ile bağlanırlar ; bunlar yatay ve vertikal bağlardır. Sert olmaları aktin filamentinin bir sonucudur. Her tüy hücresinin apeksinde 6 ya da 7 sizi sterosilya bulunur. Dış tüy hücrelerinin en uzun strosilyaları tektoryal membranın alt yüzeyine bağlanır. Ancak kısa olan iç tüy hücresi steriyoları, tektoryal membran ile bağlantı kurmazlar. Tektoryal membran tüy hücrelerine sürtünerek 200-300 adet katyon iletici kanalın açılmasını sağlar. Yüksek potasyum iyonları açılan kanallardan içeri hareket eder. Bu hareket sonucu tüy hücreleri depolarize olurlar. Baziller membranın aşağı doğru hareketi ise silyaları zıt yönde büker ve tüy hücreleri hiperpolarize olurlar. Oluşan bu aksiyon potansiyeli ve depolarize olma durumu sonucu mekanik enerji elektriksel enerjiye dönüşmüş olur. Bu dönüşüm sırasında ses enerjisinin perde, tını, faz ayrımı ve şiddeti gibi sesin fiziksel özellikleri korunur. Sesin bu özellikleri oluşan elektriksel gerilimler ile şifrelenir ve santral sisteme gönderilir. İç ve dış tüy hücrelerinin taban bölümünde bir çok sinaptik sinir sonlanması görülür. Afferent sinir liflerinin yaklaşık %90'ı iç tüy hücrelerini, kalan %10'u dış tüy hücrelerini inerve eder. İç ve dış tüy hücrelerini inerve eden afferent ve efferent sinir lifleri spiral gangliyon'a yerleşmiştir.

Resim 27 : Bir tüy hücresi ve sterosilyalar.

Resim 28 : Depolarize olan bir tüy hücresi.

Resim 29 : Dış ve iç tüy hücrelerinin mikroskobik görüntüsü.

g.) Ganglion Spirale Cochleare (Spiral Ganglion) : Tüy hücrelerini etkileyen sinir lifleri spiral gangliyona yerleşmişlerdir. Koklear hücrelerden nöronlara bilgi aktarımı burada gerçekleşir. İnsan kulağında yaklaşık 18.000 kadar ganglion hücresi ve yaklaşık 30.000 kadar sinir lifi bulunur. Bu sinir liflerinin hücre gövdesi modiolus'un içindeki canalis spiralis modioli (Rozenthel Kanal) içindeki spiral ganlion'lardır. Dentritleri ise corti organını oluşturur. Aksonlarını ise beyin sapına giden sinir gövdeleri oluşturur. Spiral gangloin'dan koklea'ya çıkan lifler kısa, koklear nukleus'a giden lifler uzundur. Bipolar hücrelerdir. Sinir lifleri birleşerek 8. CN sinir olan işitme sinirini oluşturur. Corti organı üstünde bulunan işitme reseptörleri işitme 1. nöronlarının periferik uzantılarıdır. 

Resim 30 : Sinir lifleri ve spiral ganglion.

h.) İşitme Siniri (8. Craniyal Nerve / N. Vestibulocochlearis) : Hem denge hem işitme siniridir. İç kulaktan aldığı bilgiyi beyin sapından geçerek beyne iletir. Spiral ganglion'dan çıkan sinir lifleri n. cochlearis'i oluşturur ve işitme siniri, işitmeden sorumlu n. cochlearis ve dengeden sorumlu n. vestübilaris olmak üzere iki daldan oluşur. N. vestibülaris'te inferior n.vestibülaris ve superior n. vestibülaris olmak üzere 2 dala ayrılmaktadır. İşitme siniri koklea'dan çıktıktan sonra kemik bir kanal olan internal akustik kanala gelir. İşitme siniri burada 7.C.N. sinir olan n. facialis ile komşuluk yapar. N. vestibılocochlearis serebellumpontin köşeden beyin sapına girerek beyine ulaşır.

Resim 31 : 8. kraniyal sinir ve izlediği yollar.