Nadir Görülen Keratoz Obturans Hastalığının Bulgusu: Tip D (Çift Tepeli/Çentik) Timpanogram

tarih:

 Tip D Timpanogram

 


    1. Akustik İmmitansmetri 

    Akustik immitans, akustik admitans ve akustik impedans kavramlarını içeren bir terimdir. Ancak immitansmetri testleri admitans değerini ölçer. Admitans, sistemin enerji geçirgenliği anlamına gelirken impedans, sistemin enerji geçişine karşı gösterdiği dirençtir. 

    Akustik immitansmetri, odyolojik test bataryasının önemli bir unsurudur. Objektif bir ölçümdür ve hasta kooperasyonu gerektirmez. Orta kulak yapılarını bir bütün olarak değerlendirir ve bu ölçüm, sesim dış ve orta kulaktan geçerek iç kulağa erişmesi sürecindeki sistemin admitansını verir. Orta kulakta bulunan bir patoloji admitans değerinde değişikliğe neden olur.


        1.1. Timpanometri

    Akustik immitansmetri alt testlerden oluşur. Timpanometri bu alt testlerden biridir. Dış kulak yoluna yerleştirilen bir prob aracılığı ile ölçüm yapılır. Prob yardımı ile basınç değişikliği oluşturulurken kulağa, genelde 226 Hz, 85 dB SPL düzeyinde saf ses sunulur ve böylece orta kulağın admitansı ölçülür, orta kulağın kompliyans değişikliği kaydedilir. Böylece orta kulağın fonksiyonu gözlenir. 

    Prob aracılığı ile basınç -400/+200 daPa arasında değiştirilir. Böylece enerjinin orta kulağa geçişi artar ya da azalır. Timpanometrik ölçümlerin grafiksel gösterimine timpanogram denir.

            1.1.1. Timpanogram Parametreleri

    • Tepe/Orta Kulak Basıncı: Timpanogramın pik noktası, dış kulak yolu ve ortak kulak basıncının yaklaşık olarak eşit olduğu zamanda oluşur. Normal basınç aralığı -50/+50 daPa'dır. Basıncın normal aralıkta olabilmesi için östaki tüpünün fonksiyonel olması gerekir.
    • Ear Canal Volume (ECV): Kulak zarının intakt olduğu durumlarda prob ile kulak zarı arasında kalan hacmi ifade eder. Eğer zarda perforasyon varsa ya da hasta ventilasyon tüpü takıyorsa ölçülen değere orta kulak basıncı da dahil edilmiş olur. ECV; mmho, ml veya cm₃ cinsinden ölçülür. Yetişkinler için normal değer yaklaşık 2,5 ml'dir.
    • Kompliyans: Zarın esneme yeteneğinin sayısal gösterimidir. Kompliyans değişikliği, basınç değerine göre değişir. +200 daPa basınç düzeyinden 0 daPa'ya yaklaşırken esneme özelliği ve kompliyans artar. Ardından 0 daPa basınç düzeyinden -400 daPa'ya yaklaşırken esneme özelliği ve kompliyans azalır. Böylece 0 daPa civarında pik yapan timpanogram elde edilir.

            1.1.2. Timpanogram Türleri   

    • Tip A: Normal dış ve orta kulak bulgusudur. Normal basınç aralığı (-50/+50 daPa) ve normal kompliyans aralığında (0,30/1,60 cc) tepe noktası elde edilir.
    • Tip As: Otoskleroz gibi orta kulakta sertliğin artmasına ya da kulak zarının daha az hareketli olmasına sebep olan patolojilerde görülür. Normal basınç aralığında (-50/+50 daPa) ve düşük kompliyans değerinde (0,30 cc'nin altında) tepe noktası elde edilir.
    • Tip Ad: Kemikçik zincir kopukluğu ya da kulak zarının incelemesine neden olan patolojilerde görülür. Normal basınç aralığında (-50/+50 daPa) ve yüksek kompliyans değerinde (1,60 cc'nin üstünde) tepe noktası elde edilir.
    • Tip B: Orta kulakta sıvı birikimi ya da otitis medianın bulgusudur. Tepe noktası vermeyen düz bir timpanogramdır.
Resmin kaynakçası için tıklayınız.

    • Tip C: Östaki disfonksiyonu gibi orta kulakta negatif basınç oluşturan patolojilerde görülür. Negatif basınç aralığı (-400/-50 daPa) ve normal kompliyans aralığında (0,30/1,60 cc) tepe noktası elde edilir.
      • Tip C1 ve C2: Tip C timpanogram ikiye ayrılır. -50/-200 daPa basınç aralığında tepe veren timpanogram Tip C1, -200/-400 daPa basınç aralığında tepe veren timpanogram Tip C2 olarak adlandırılır.
Resmin kaynakçası için tıklayınız.

    • Tip D: Çentik şeklinde görünen çift tepe veren timpanogramdır.

    • Tip P: Akut otitis media gibi orta kulakta pozitif basınç oluşturan patolojilerde görülür. Pozitif basınç aralığı (+50/+200 daPa) ve normal kompliyans aralığında (0,30/1,60) tepe noktası elde edilir.


                1.1.2.1. Tip D Timpanogram

        Çentikli (notching) ya da çift tepe (double peak) olarak da adlandırılan Tip D timpanogram, hipermobil (aşırı hareketli), skarlı timpanik membran durumunda ya da keratöz obturans varlığında görülür.  

        Keratoz obturans, timpanometrik incelemede Tip D timpanogram bulgusu vermektedir. Bu bulgu, çok hareketli ikinci bir kulak zarı veya psödomembran olduğunu gösterir. KO varlığında, dış kulak yolunun ince posterosuperior duvarı ikincil timpanik membran ya da psödomembran görevi görür ve timpanogramda ikinci bir pik görülür.


    Keratoz Obturans

        Tanım

        Keratoz obturans (KO), dış kulak yolunda epitel dokudaki bir problemden kaynaklanan keratin birikimi ile oluşan ve nadir görülen bir oluşumdur. Keratin, cilt hücreleri tarafından salınan; saç, tırnak ve cilt üzerindeki koruyucu bariyeri oluşturan bir proteindir. Keratoz obturans, dış kulak yolunun kemik yapısında, keratinöz yapının beyaz renkli pul pul dökülmelerle birikmesi ile karakterizedir. Dış kulak yolunun alt ve arka duvar kemiği en sık etkilenen alandır.
        Keratoz obturans, kolesteatom benzeri özellikler gösterir ve her iki hastalık da akut kulak ağrısı, kulak akıntısı ve işitme kaybına neden olabilir. Keratoz obturans, skuamöz dokunun dış kulak yoluna lokalize bir kemik erozyon bölgesine invazyonu ile karakterize primer dış kulak yolu kolesteatomundan ayırt edilmelmesi önemlidir. Keratoz obturans ve kolesteatom farklı tedaviler gerektiren farklı hastalıklardır.
    Keratoz obturans'ın tedavisi düzenli dış kulak yolu temizliği ile yapılır. Kolesteatom tedavisi ise genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

        Etyoloji

        Keratoz obturans'ın etyolojisi hala bilinmemekle birlikte, dış kulak yolu derisinin anormal epitel göçüne bağlı olduğu düşünülmektedir.

        Epidemiyoloji

        Keratoz obturans genellikle 40 yaşın altındaki genç hastalarda görülür ve vakaların %50'sinde bilateraldir.

        Etiyopatogenez 

        Keratoz obturans, dış kulak yolu cilt tabakasının anormal epitel göçü nedeniyle oluşur. Normal şartlarda, pars flaccida'nın yüzeyinden gelen epitel pars tensa'ya doğru göç eder ve kulak zarı boyunca aşağı doğru hareket eder. Ancak bu hastalıkta epitel hücrelerinin hareketi tersine döner. Bu migrasyonun hareketi, dış kulak yolunun iç kısmında epitel birikmesine neden olur. 

        Tanı ve Belirtileri

        KO tanısı kliniktir. Genellikle genç yaşlarda ortaya çıkar ve belirtileri arasında şiddetli kulak ağrısı, hafif ila orta derecede iletim tipi işitme kaybı ve ilişkili bronşit / sinüzit bulunur. Genişlemiş dış kulak yolu görülebilir, kulak zarı normal ancak genellikle kalınlaşmıştır. Nadiren kulak akıntısı görülebilir ve tinnitus eşlik edebilir.

        Dış kulak yolunda biriken keratin varlığı, dış kulak yolu duvarındaki basıncın artışına ve bu durum sonucunda kemiğin yeniden şekillenmesine neden olur. Bu durum, dış kulak yolunda kemik genişlemesine neden olur ve kulak zarı kalınlaşır.

        Kemik erozyonu olup olmadığını belirlemek için BT taraması yapılabilir.

        Ayrıcı Tanı

        Keratoz obturans'ı, kolesteatomdan ayıran birkaç fark vardır. Keratoz obturans, şifdetli kulak ağrısı ve iletim tipi işitme kaybı ile genç yaşlarda ortaya çıkar. Dış kulak yolu kolesteatomu yaşlılarda görülür, genellikle unilateraldir ve kulak ağrısı, genellikle normal işitme ile karakterizedir. Keratoz obturans varlığında dış kulak yolu muayenesinde tamamen keratin plak vardır, dış kulak yolu genişlemiş ve hiperemik görünür. Dış kulak yolu kolesteatomda, dış kulak yolu alt duvarından türemiş bir epidermal divertikül, etki görmemiş/normal dış kulak yolu gözlenir. Keratoz obturans'ta kemik erozyonu yoktur, dış kulak yolu kolesteatomunda ise kemik erozyonu oluşur.

        Tedavi 

        Keratoz obturans'ın tedavisi biriken skuamöz epitelin çıkarılması ile yapılır. Bazı şartlarda genel anestezi ile cerrahi tedavi uygulanabilir. Genellikle birikimi azaltmak için 1-3 ayda bir düzenli dış kulak yolu temizliği ile önerilir.

        Kolesteatom tedavisi ise genellikle cerrahi müdahale gerektirir.


        Kaynakça

        1. Aziz, A., & Daud, M. K. M. (2018). Double-Peak tympanometry in keratosis obturans. Indian Journal of Otology, 24(2), 117.ISO 690
        2. Romdhoni, A. C. (2018). Keratosis obturans management. Biomolecular and Health Science Journal, 1(01), 75-79.ISO 690
        3. ASHA, Tympanometry. Erişim Tarihi: 10.09.2022, Erişim Linki: https://inte.asha.org/policy/rp1988-00027/.

    Yorumlar

    Yorum Gönder